Onderzoek hemel- en grijswatersystemen bewijst forse drinkwaterbesparing

Witteveen+Bos heeft in opdracht van het ministerie van Bzk onderzoek gedaan naar hemel- en grijswatersystemen en komt tot de conclusie dat deze een forse drinkwaterbesparing opleveren: dagelijks 30 tot 48 liter per persoon. Een verplichting in het Besluit bouwen leefomgeving (Bbl) kan dan ook bijdragen aan het verminderen van drinkwaterverbruik en het tegengaan van waterschaarste. Na het zomerreces komen de betrokken ministers met een beleidsreactie.

In het onderzoek staat de vraag centraal wat voor- en nadelen zijn van een mogelijke verplichting van hemelwater- en grijswatergebruik bij nieuwbouwwoningen. Het rapport is vorige week naar de Tweede Kamer gestuurd door minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijk Ordening, mede namens minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat.

Witteveen+Bos heeft gekeken naar een hemelwatersysteem met een tank van 5m³ en voor het hergebruik van grijs water naar een recirculatiedouche, een Moving BioBed Reactor en een Membraan BioReactor. De onderzoekers tonen onder andere de toepassingen en de mogelijke drinkwaterbesparing, waarbij zij zich baseren op nationale en internationale informatie en ervaringen op het gebied van techniek, volksgezondheid, milieu, kosten en wet- en regelgeving. 

Beleidsreactie na zomerreces
Een integrale beleidsafweging op basis van de bevindingen behoorde niet tot de onderzoeksopdracht. Ook minister De Jonge komt hiermee niet in zijn aanbiedingsbrief. De Jonge meldt alleen dat hij samen met ministers Harbers en Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) werkt een beleidsreactie. Die gaat na het politieke zomerreces naar de Tweede Kamer.

Besparing van dagelijks maximaal 48 liter mogelijk
De beslisnota bij de Kamerbrief bevat een overzicht van de voor- en nadelen van het mogelijk verplichten van de systemen. Positief is dat een verplichting in het Bbl fors kan bijdragen aan het verminderen van drinkwaterverbruik en het tegengaan van (drink)waterschaarste. Hemel- en grijswatersystemen levere een drinkwaterbesparing op van 30 tot 48 liter per persoon per dag. Dat is aanzienlijk want momenteel gebruiken mensen dagelijks gemiddeld 129 liter drinkwater, vooral voor de douche, het toilet en de wasmachine. Hiermee kan de doelstelling van het kabinet om het drinkwaterverbruik te verlagen naar 100 liter per persoon per dag dus ruimschoots gerealiseerd worden.

Met de grote woningbouwopgave is er nu een kans voor het zetten van een eerste stap om in de toekomst minder afhankelijk te worden van grond- en oppervlaktewater. Met een verplichting wordt invulling gegeven aan het rijksbeleid, zoals de nationale aanpak voor klimaatadaptatie in de gebouwde omgeving en het principe ‘water en bodem sturend’. Ook werkt de regel direct door deze op te nemen in het Besluit bouwen leefomgeving, dat gemeenten handhaven. Het wordt zo verplicht om in iedere nieuwbouw hemelwater op te vangen..

• Een mogelijke verslechtering van de milieuprestatie van gebouwen 
• De investering van € 4.000,- tot 7.000,-
• De hogere integrale kosten per m³ voor hemelwater of grijswater in vergelijking met drinkwater
• Mogelijke risico’s voor de gezondheid

Vewin is voorstander van waterbewust bouwen
Vewin, de vereniging van waterbedrijven, wijst op het in 2022 gepubliceerde standpunt over waterbewust bouwen. Dit draagt bij aan het zekerstellen van de toekomstige drinkwatervoorziening. Waterbewust bouwen vraagt zowel om een wijziging van het Bbl als om een aanpassing van het Drinkwaterbesluit. Vewin vindt dat huishoudwater niet alleen voor het spoelen van het toilet moet kunnen worden benut, maar ook voor de wasmachine en de buitenkraan (tuin, auto, ramen wassen e.d.)